Trong đó, có nhiều dự án đã được chủ đầu tư tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng, để đất bị lấn chiếm, tranh chấp. Nghiêm trọng hơn, cá biệt có dự án bị chuyển nhượng trái pháp luật.
Gần 300 dự án chậm tiến độ
Rà soát của các liên ngành thành phố Hà Nội cho thấy, số dự án chậm triển khai (dự án “treo”) trên địa bàn còn tới 306 dự án. Trong đó, phần lớn (286 dự án) thuộc diện chưa hoàn thành công tác GPMB. Một số đã đưa đất vào sử dụng nhưng tiến độ triển khai chậm do nhiều nguyên nhân khách quan. Đặc biệt, có 25 dự án chủ đầu tư không liên hệ với chính quyền, cũng không thực hiện GPMB dự án!
Đặc biệt, có 26 dự án đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, để đất bị lấn chiếm, tranh chấp hoặc chuyển nhượng trái pháp luật. Trong đó, quận Ba Đình có nhiều nhất với 9 dự án. Tiếp theo là các quận, huyện Chương Mỹ, Cầu Giấy, Long Biên, Thanh Xuân... Số lượng dự án sai phạm dưới dạng tự chuyển đổi mục sang làm nhà ở phổ biến nhất, lên tới 9 dự án với diện tích 17.600m2 đất.
Chẳng hạn, dự án tại quận Hai Bà Trưng của Hợp tác xã tổng hợp thương mại Đồng Thanh đã tự ý chuyển mục đích sử dụng, giao cho một số xã viên xây dựng nhà ở. thanh tra TP đã kết luận và UBND TP đã chấp thuận thu hồi. Hiện nay, UBND quận Hai Bà Trưng đang lập hồ sơ thu hồi theo quy định. Cũng trong nhóm bị thu hồi, còn một số địa chỉ khác như dự án của Công ty CP Thực phẩm Vạn Điểm, huyện Phú Xuyên (bỏ hoang hóa), dự án sản xuất gỗ Okal do Công ty TNHH Hùng Hợp làm chủ đầu tư tại huyện Chương Mỹ...
Coi thường pháp luật
Theo ông Vũ Văn Hậu - Giám đốc Sở TN-MT Hà Nội, sau khi được giao đất, chủ đầu tư chưa thực hiện thủ tục để khởi công chủ yếu do thiếu vốn. Dự án đủ vốn, đủ điều kiện lại xin điều chỉnh quy hoạch để nâng cao hiệu quả đầu tư nên rốt cuộc cũng chưa khởi công được. Ông Vũ Văn Hậu nói: “Do ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính, thị trường bất động sản trầm lắng nên một số nhà đầu tư chưa đẩy nhanh được tiến độ. Một số nhà đầu tư không đủ năng lực tài chính phải tìm đối tác để hợp tác đầu tư...”. Cũng theo ông Vũ Văn Hậu, không chỉ chậm trễ khi làm các thủ tục cho dự án, bản thân các chủ đầu tư cũng chưa nghiêm túc chấp hành pháp luật về đất đai và thậm chí xem nhẹ các quy định hành chính của các cấp có thẩm quyền nên chưa tập trung nguồn lực triển khai dự án.
Ngoài ra, nguyên nhân làm cho các dự án ì ạch còn do vướng mắc về quy hoạch. Có dự án bị tạm dừng để rà soát quy hoạch sau khi Hà Nội mở rộng. Có dự án trùng một phần diện tích do đã giao cho dự án liền kề... Một số dự án khác lại chậm tiến độ do thiếu vốn để chi trả bồi thường hoặc vướng khiếu kiện, thắc mắc về cơ chế, chính sách...
Không có ngoại lệ
Theo kiến nghị của Sở TN-MT Hà Nội, để tháo gỡ các dự án “treo”, thành phố cần thực hiện nhiều nhóm giải pháp. Chẳng hạn, đối với các dự án vướng quy hoạch hoặc chậm do khiếu kiện về chính sách bồi thường, thành phố sẽ xem xét cho điều chỉnh quy hoạch và chỉ đạo các quận, huyện, sở, ngành vào cuộc gỡ vướng về cơ chế. Đối với các dự án chậm do khách quan và được phép tiếp tục triển khai, Sở này đề nghị thành phố gia hạn tiến độ từ 6 tháng tới 1 năm.
Sau thời gian gia hạn, nếu dự án vẫn “treo”, sẽ dứt điểm thu hồi. Riêng các dự án có vi phạm nghiêm trọng hoặc xác định nguyên nhân chậm do trách nhiệm của chủ đầu tư (như dự án chung cư thương mại của Công ty CP Cơ khí và xây lắp số 7, dự án văn phòng, biệt thự nhà vườn ở Ba Vì của Công ty CP đầu tư xây dựng Tiến Phong, dự án nhà máy chế biến, đóng gói thực phẩm ở Thường Tín của Công ty CP Thực phẩm Hoàng Kim...) thành phố sẽ thu hồi ngay.
Bày tỏ thái độ dứt khoát, kiên quyết thu hồi và xử lý thỏa đáng đối với các dự án “treo”, gây lãng phí đất đai, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo nhấn mạnh, đối với các dự án có sai phạm rõ ràng, cơ quan chức năng phải làm thủ tục, quyết định thu hồi ngay. Đối với 25 dự án không có thông tin về chủ đầu tư, sẽ thông báo rộng rãi về thời hạn cuối cùng, sau đó thu hồi theo quy định của pháp luật. Với các dự án chậm do khách quan, có thể lựa chọn cho gia hạn 6 tháng.
Nếu sau đó vẫn không triển khai, thành phố sẽ khẩn trương thu hồi. Tuy nhiên, đối với các dự án dạng này, Chủ tịch UBND TP yêu cầu làm rõ lỗi do ai, cơ quan nào chịu trách nhiệm. Đặc biệt, với những dự án trong quy hoạch có bố trí tái định cư tại chỗ mà chủ đầu tư không thực hiện, phải xử lý quyết liệt, không nhân nhượng.
