Có một lý do nữa mà chúng ta nên khen ngợi người khác, đó là lời khen đôi khi không làm người ta tin nhưng làm người ta vui. Dẫn chứng rõ ràng nhất là tớ nghe nói ở nước ngoài có bác nào đó nghiên cứu, chế tạo ra cái máy chuyên thốt ra những lời khen ngẫu nhiên. Cái máy được đặt ở nơi công cộng, đông người qua lại.
Bất cứ ai đi ngang qua, cái máy đều phát ra một lời khen, đại loại: "Bạn xinh quá!", "Bạn thật tốt bụng", hay "Bạn thơm thật đấy"... Có thể lời khen đó không chính xác với đối tượng nhưng người nghe, ai cũng bật cười vui vẻ. Mà nụ cười thì mang lại biết bao điều tốt đẹp - các bạn biết rồi đó.
Có thể cái máy nói: "Bạn xinh quá!" dù khi đó là một cụ bà... 80 tuổi đi ngang qua. Nghe thế, bà bật cười khoe... lợi vì răng không còn! Hay "Bạn thơm thật đấy!" dù là một anh chàng... 8 ngày chưa tắm! Cũng không loại trừ trường hợp cái máy cứ vô tư: "Bạn thật tốt bụng" dù đó là một "nhân" mới hành nghề... trộm đạo! (Biết đâu khi nghe lời khen này, anh ấy hoàn lương thì sao). "Nhân chi sơ tính bản thiện" mà. Có thể chỉ vì hoàn cảnh anh ta thực sự khó khăn: vợ đẻ con đau, vợ than con khóc; bản thân anh ta bị đuổi việc, không có tiền mua thuốc cho con nên mới "bần cùng sinh đạo tặc" như vậy, chứ có ai muốn làm "nghề" này đâu.
Có vô số điều tuyệt vời mà người khen và người được khen được nhận lãnh. Bản thân tớ cũng có vài kinh nghiệm đã áp dụng thành công, có thể kể ra đây: Có lần tớ đang bán hàng thì một cô bé sinh viên bước vô mua. Đang lựa chọn đồ, tớ liền bắt chuyện. Khi biết cô bé quê ở Quảng Nam, tớ liền "tán": Nào là đất Quảng Nam là xứ địa linh nhân kiệt sản sinh ra nhiều nhân tài xuất chúng như Phạm Phú Thứ, Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý Cáp... rồi "... Khi mô vật đổi sao dời. Đất Quảng Nam hết nước mới hết người tài danh". Nghe đến đó cô bé khoái chí cười tươi như hoa và mua thật nhiều hàng!
Thật lòng tớ không kỳ vọng về điều đó, vì cô bé là sinh viên khó khăn, tớ thấy cũng thương cảm. Đơn giản tớ chỉ muốn làm cô bé vui thôi. Và tớ cũng cảm thấy "tự hào" chút chút. Cũng có thể còn một điều mà tớ không nghĩ đến khi nói như vậy, nhưng biết đâu về nhà, cô bé ấy sẽ cố gắng học hành chăm chỉ hơn để xứng đáng với các bậc tiền nhân đất Quảng? Các bạn thấy sao?
Có một lần nữa, sau nhiều năm tớ mới có dịp gặp lại một bà cô họ hàng cỡ... U50 (Cuộc đời tớ sao hay "bị" dính dáng nhiều đến phụ nữ rứa hổng biết. Chắc vì "bọn họ" là một nửa thế giới nên chạy đi đâu cho thoát mấy "bả"!). Tớ khen lấy khen để, sao trông cô trẻ ra nhiều, trẻ hơn cách đây 10 năm! Mà thật sự đúng như vậy. Trước đây con cái cô ấy còn nhỏ, cô phải vất vả lo toan nhiều. Giờ đây các con đã thành đạt, có nơi có chốn nên cô như được hồi xuân! Khỏi phải nói, cô ấy vui sướng như được... trúng số! Sau đó, tớ nghe người ta nói lại, cô ấy nói tớ: "Thằng Tèo dễ thương. Sau này có gì khó khăn cô sẽ giúp đỡ". Tuyệt đấy chứ.
Nói như vậy không có nghĩa là khen vô tội vạ, khen nịnh để kiếm chác, hay giả dối vô duyên làm người ta nhăn mặt đâu nhé. Hay tệ hơn nữa, người ta đang lo lắng cho thân hình "bồ tượng" nặng... 80kg mà bạn khen: "Dáng chị cân đối, trông mi-nhon quá" (!). Chẳng trách chị ấy xách guốc rượt bạn chạy... tóe khói! Rồi người ta bị bệnh xơ gan cổ trướng mà bạn lại nói: "Bụng bác bự, nhìn thấy sang ghê", thì đừng có ngạc nhiên thắc mắc tại sao mọi người nhìn bạn với ánh mắt... hình viên đạn nhé!
Chúng ta cứ khen nhiều vào, nhưng cũng nên... uốn lưỡi 7 lần trước khi khen. Phải không quý vị.
Lời... khen mất ít tiền mua
Lựa lời mà nói để "cưa" lòng người
Trên đây là chút ít hiểu biết của tớ xin chia sẻ, chứ tớ chả dám khuyên bảo ai. Đáng lẽ tớ không nói ra đâu, nhưng vì thương mến các bạn lắm tớ mới nói đó nhen!
Tèo
