Dầu tràn, tôm chết
Sự cố dầu tràn ở Mexico đang khiến những người dân sinh sống bằng nghề đánh bắt tôm cá ở ngoài khơi các bang chạy quanh bờ biển nước Mỹ tại khu vực này, đặc biệt là bang Louisiana, khốn đốn. Ngành đán bắt hải sản, giải trí và thương mại của Louisana đem lại lợi nhuận 2,4 tỷ USD/năm đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng, sau khi chính phủ cấm toàn bộ các hoạt động này trong nhiều ngày do các lo ngại về sức khoẻ.
Tại các bang bên bờ vịnh Mexico, hàng ngàn người Mỹ gốc Việt đang sống bằng nghề đánh bắt tôm cá đã rất lo ngại cho tương lai cuộc sống của mình. Ông Phung Pham, 55 tuổi, cho kênh truyền hình NBC biết, ông đã có 23 năm làm nghề đánh bắt tôm. Ông từng đánh bắt tôm ở quê nhà Nha Trang và hiện có thuyền đánh bắt tôm đã rất lo ngại cho tương lai cuộc sống của mình. Ông Phing Pham, 55 tuổi, cho kênh truyền hình NBC biết, ông đã có 23 năm làm nghề đánh cá ở quê nhà Nha Trang và hiện có thuyền đánh bắt tôm ở cảng Sulphur: “Đánh bắt tôm là tất cả những gì tôi biết. Ở tuổi này, tôi không có nhiều lựa chọn” – ông nói.
Tuy nhiên, mùa tôm năm nay ông đang gặp nhiều khó khăn do dầu tràn, cuộc sống của những người như ông đang bị đe dọa. “Dĩ nhiên tôi rất lo sợ vì sẽ phải chờ đợi việc, cuộc sống sẽ bị ảnh hưởng” ông Pham nói. Dù có lo ngại nhưng ông Pham biết mình sẽ phải đối mặt với những khó khăn xảy đến bất kỳ lúc nào.
Quy định nghiêm ngặt
Cùng thời điểm với sự cố dầu tràn, Bộ Ngoại giao Mỹ đã rút giấy phép xuất khẩu tôm của Mexico vào thị trường Mỹ do cho rằng các tàu đánh bắt tôm của nước này không sử dụng các thiết bị không gây hại cho rùa biển. Giấy phép sẽ được cấp lại sau hai tháng nếu như Mexico vượt qua các cuộc kiểm tra, tuy nhiên ngư dân đánh bắt tôm của nước này sẽ phải chịu nhiều tổn thất.
Các thanh tra của Bộ Ngoại giao Mỹ đã cho rằng hoạt động đánh bắt tôm ở Mexico không sử dụng các thiết bị loại trừ rùa biển, những thiết bị này cho phép đánh bắt tôm mà không làm rùa biển mắc lưới.
Theo luật của Mỹ đưa ra vào năm 1990, Bộ Ngoại giao Mỹ là cơ quan cấp phép cho các nước, đa số là các nước Mỹ Latinh xuất khẩu tôm đánh bắt tự nhiên vào thị trường Mỹ nếu như các thuyền đánh bắt tôm thương mại của các nước này sử dụng các thiết bị không gây hại cho rùa biển. Những người đánh bắt tôm tại bang Campeche ở vịnh Mexico cho rằng biện pháp này là không công bằng bởi tất cả các tàu đánh bắt trên bờ biển Đại Tây Dương đều sử dụng những thiết bị yêu cầu.
Ông Laureano Cevallos – Đại diện của Ủy ban Đánh bắt Thủy sản Quốc gia Mexico cho biết: “Giấy phép sẽ được cấp lại. Nếu chúng tôi vượt qua các cuộc kiểm tra và mọi việc đều ổn sẽ có giấy phép trở lại sau 2 tháng. Trong thời gian đó, chúng tôi biết làm gì với lượng hàng tồn kho đây? Có thể bán một phần cho thị trường trong nước, tuy nhiên sau đó nguồn cung sẽ vượt quá cầu và giá sẽ giảm mạnh”.
Giá tôm sốt “xình xịch”
Giá các món ăn liên quan đến tôm tại các khách sạn, nhà hàng trên khắp thế giới, đặc biệt là tại Mỹ, sẽ leo thang do giá tôm tăng mạnh sau vụ tràn dầu của Tập đoàn dầu khí BP ở Vịnh Mexico .
Theo số liệu của Tập đoàn Urner Bary, cơ quan chuyên về giá thực phẩm, giá tôm sản xuất trong nước tại Mỹ đã tăng hơn 40% lên tới 6,20 USD/pound kể từ vụ tràn dầu của BP.
Các chuyên gia cho rằng vụ tràn dầu không phải là nguyên nhân duy nhất khiến giá tôm thế giới tăng. Sản xuất tôm toàn cầu đã giảm mạnh hồi năm ngoái do dịch bệnh tại châu Á và thời tiết xấu ở nhiều khu vực trên thế giới. Giá tôm tại Mỹ trên thực tế đã tăng 15% tính từ đầu năm tới ngày 20-4 vừa qua. Giá tôm tại Nhật Bản cũng tăng 18% kể từ đầu năm. Chuyên gia về hải sản tại Tổ chức Lương Nông Liên Hợp Quốc (FAO) Helga Josupeit cho rằng: đây là lần đầu tiên trong nhiều năm giá tôm có vẻ như rất triển vọng”.
Bà Josupeit cho rằng giá tôm từ nay cho tới vụ thu hoạch mới trong vài tháng tới sẽ còn tiếp tục ở mức cao. Các công ty thực phẩm và các nhà hàng đang nỗ lực tích trữ vì lo ngại giá tôm còn tiếp tục leo thang.
