Theo Quyết định vừa được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành, kể từ ngày 1/1/2010, lãi suất cơ bản bằng VND tiếp tục được duy trì ở mức 8%/năm. Các mức lãi suất khác cũng được giữ như tháng trước.
Cụ thể, lãi suất tái cấp vốn của NHNN đối với các tổ chức tín dụng là 8%/năm; lãi suất tái chiết khấu 6%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng là 8%/năm.
Quyết định này có phần không đúng với kỳ vọng của các ngân hàng là mong lãi suất cơ bản sớm điều chỉnh để có thể huy động được nguồn tiền nhàn rỗi trong dịp cận Tết Nguyên đán, bởi áp lực huy động vốn của các ngân hàng vẫn chưa bớt căng thẳng.
Để thu hút nguồn tiền nhàn rỗi trong dân cư, gần đây, các ngân hàng đã mạnh tay điều chỉnh lãi suất kỳ hạn ngắn ngày. ACB vừa tiếp tục tăng lãi suất huy động vốn bằng VND ở hầu hết các kỳ hạn. Đây là đợt tăng lãi suất thứ 4 của ACB kể từ đầu tháng 12 đến nay.
Theo đó, kỳ hạn 1 tuần, với mức tiền gửi từ 5 triệu đến 100 triệu đồng tăng từ 9,97%/năm lên 10,02%/năm; kỳ hạn 2 tuần tăng từ 10,02%/năm lên 10,12%/năm; kỳ hạn 3 tuần tăng từ 10,07%/năm lên 10,27%/năm. Đặc biệt, khách hàng gửi số tiền từ 5 tỷ đồng trở lên (kỳ hạn 3 tuần) lãi suất nhận được lên đến 10,32%/năm.
Thậm chí, có ngân hàng còn tăng cả lãi suất tiền gửi theo ngày. Cụ thể, ABBank vừa đưa ra kỳ hạn gửi một ngày với số tiền gửi tối thiểu 50 triệu đồng. Lãi suất tăng theo số tiền gửi, thấp nhất 4%/năm, với số tiền gửi từ 50 triệu đến dưới 500 triệu đồng; từ 500 triệu đến dưới 1 tỷ đồng lãi suất 4,5%/năm; trên 1 tỷ đồng lãi suất 5,5%/năm.
Sự căng thẳng trong lãi suất huy động vốn đang gây áp lực lên ngân hàng, bởi nhu cầu vốn cuối năm luôn cao hơn doanh số tiền gửi tiết kiệm. Tiền nhàn rỗi cũng không muốn vào ngân hàng khi chứng khoán có xu hướng tăng, còn vàng đang dao động ở mức hợp lý.
Chính vì vậy, các ngân hàng tiếp tục gia tăng lãi suất, kèm nhiều chương trình khuyến mãi. Trong đó, không ít ngân hàng đã có biểu hiện vi phạm, vì sau khi cộng lãi suất thưởng, mức lãi suất áp dụng đã vượt trần quy định của NHNN là 10,49%/năm.
Để đối phó, một số ngân hàng đã phải có động thái điều chỉnh. Chẳng hạn, VietA Bank đã rút lại chương trình thưởng tiền mặt cho người gửi tiền do lo ngại cộng 2 khoản gồm thưởng và lãi suất trả cho người gửi tiền sẽ vượt trần lãi suất quy định.
TS Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc nghiên cứu của Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright tại Việt Nam nhận xét, lạm phát sẽ quay trở lại nếu chính sách tiền tệ vẫn được giữ nguyên như hiện nay. “Sự tăng cung tiền và bên kia là tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) luôn có độ trễ từ 5 đến 7 tháng, tức là nếu hôm nay bắt đầu tăng trưởng tín dụng thì 5-7 tháng sau, CPI mới tăng. Ở Việt Nam, có thể thấy, tốc độ tăng trưởng tín dụng bắt đầu tăng vào quý II năm nay, khi Chính phủ đưa ra chương trình hỗ trợ lãi suất và đến thời điểm này, tốc độ tăng trưởng tín dụng đã lên đến mức 37% so với cuối năm ngoái và tăng tới 48%, so với tháng 11/2008”, ông Anh nói.
Theo ông Anh, dấu hiệu thứ hai là, khi tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng được điều chỉnh tăng thêm 5,4%/năm trong đợt điều chỉnh vừa qua, thì trong vòng 6 -12 tháng tới, khoảng 70% mức điều chỉnh tỷ giá sẽ đi vào giá. Vì vậy, chỉ riêng đóng góp của điều chỉnh tỷ giá đã góp khoảng 3% vào mức tăng CPI.
Cũng theo đánh giá của ông Anh, trước mắt, có thể lãi suất cơ bản chưa tăng, nhưng nếu NHNN tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ như hiện nay thì lãi suất cơ bản sẽ thay đổi, bởi đấy là công cụ mạnh nhất để điều chỉnh tốc đô tăng trưởng tín dụng, chủ động kiểm soát lạm phát.
Đặc biệt là mục tiêu kiểm soát tín dụng trong năm tới đã được hạ xuống mức 25% so với mức 30% năm nay và mức tăng trưởng thực tế cả năm vừa được NHNN cho biết là gần 38%. Hiện lãi suất liên ngân hàng đang tăng, đó là tín hiệu rõ nét về điều chỉnh chính sách lãi suất trong thời gian tới.
